Bushtyfus en gedroogde vis...

• Toen ik met de kapitein terugliep, vroeg ik hem of er bij de vorige opleidingen weleens iemand gebeten was. ,, Nog nooit," zei hij.  ,, Maar volgens de Papoea's op het eiland zijn er dodelijke slangen en hoort het bij hun opleiding."  Wat bushtyfus was, verduidelijkte me later de sergeant-majoor, die zich ontzaglijk voor me uitsloofde en de hele marinierskazerne afgraasde naar een paar miltaire schoenen maat 45 groot (,, we zullen een paar LCP's - landingsaartuigen - voor u laten verbouwen, want die maat hebben we niet").

• ,,Bushtyfus," doceerde hij, ,,wordt veroorzaakt, door een soort mijt, die leeft op een rat die in verlaten kampongs woont.  In de Pacificoorlog zijn er duizenden Yanks en Jappen aan gestorven. Nu impregneren we onze uniformen ertegen. Tijdens mijn vorige term is er een prof uit Leiden alleen voor die mijt hier geweest. Hij heeft er een pil voor uitgevonden.

• ,,Kun je die per luchtpost bestellen?" vroeg ik, terwijl  ik mijn schoenen paste. Hij hoorde het niet, zat in een bureaukast te scharrelen en haalde er een pakje te voorschijn. Ineens dreef er werkelijk een verpestende stank in mijn neusgaten. Ik dacht eerst, dat het uit de militaire schoenen kwam, zag toen dat hij het pakje opengemaakt had.

• ,,Dat krijgt u morgen mee,"zei hij. Er zat een stuk gedroogde vis in, die een afschuwelijke, bedorven lucht verspreidde. Terwijl hijzelf smakelijk begon te kauwen, scheurde hij er ook voor mij een vezel af. ,,Aan die reuk moet je even wennen, maar het smaakt ongelooflijk lekker. Ik heb eens een patrouille meegemaakt met Papoea's en liep toen achter een vent, die van zichzelf al zo stonk. Toen heb ik het leren eten. Als je maar honger hebt is het prima: lekker zout ook. Op patrouille moet je veel zout hebben, omdat je zoveel zweet...."  Het smaakte inderdaad niet slecht.

Het kaasoproer....

• Die kompaskoers was eigenlijk al geboren in Nederland : Ik wilde naar Nieuw-Guinea om te kijken hoe de troepen het er maakten. Of ons kabinet daar nog voor bij elkaar geweest is, weet ik niet, maar de toestemming had nogal wat voeten in de aarde en toen ik uiteindelijk in Nieuw-Guina aankwam, waren nog niet alle moeilijkheden uit de weg geruimd. Er schijnt tenminste veiligheidshalve nog een ,,sein" te zijn gestuurd aan alle posten die ik bezocht met de instructie, dat ik altijd door een officier ,,bewaakt" diende te worden. Één overste vatte dit zo letterlijk op, dat hij hoogstpersoonlijk bijna dag en nacht bij mij bleef en er bij wijze van spreken elke avond op toezag, dat ik veilig onder mijn klamboe terecht kwam zonder ,,ongecontroleerd' met een gewone marinier te hebben gesproken. Een bijzonder goede man, deze overste : hij liet me dagen lang rondrijden in zijn auto en ging dan zelf ook altijd mee. Op het laatst lachten ze in zijn kazerne: ,,Daar heb je Hofwijk weer met zijn adjudant." Dat er enkele keren een soort hongeroproer in die kazerne was geweest, vertelde hij mij uiteraard niet, maar reeds vóór ik er aan kwam, had iemand mij letterlijk in geuren en kleuren het daar woedende ,,kaasprobleem" uiteengezet: ze hadden kaas te eten gekregen, waar zelfs de .....vliegen niet op gingen zitten. Dat zegt nog wel wat voor Nieuw-Guinea.

Alleen in de groene schemerwereld....

• De marinier , die voorop zou lopen, stelde zijn kompas in op de opgegeven driehonderdnegenendertig graden en keek over zijn instrument naar het bos. Hij aarzelde even, want het is zo gek om zo maar de jungle in te lopen: onwillekeurig kijk je naar een pad of een spoor, maar er was niets. Hij haalde zijn schouders op, keek even achterom of hij dat zij maats kon aandoen en liep naar binnen. We baggerden achter hem aan het lage onderhout door - er was even een soort brakke kreek - duwden het struikgewas opzij, struikelden over onze eerste liaan en waren plotseling met ons zevenen in een groene schemerwereld, volkomen alleen. Slechts het geluid van de branding duidde nog even de plek aan, waar de achtergeblevenen hun tijd wachtten, maar ook dat geruis  werd snel gedempt en was spoedig ver weg. In het begin keek onze kompasgids nog telkens onzeker om, want dit domweg rechtuit lopen had iets onzinnigs. Het hield geen rekening met het terrein, dat daalde en klom, dat soms met een dunner begroeide plek tot een schijnbaar korter en gemalleijkere weg noodde en ons dan weer haast voor een ondoordringbare muur van warrig door elkaar groeiende, taaie planten bracht, die soms nog venijnig lange doorns bleken te bezitten. Maar alleen het kompas kon je hier doorheen helpen.. Zelfs de zon had waarschijnlijk niet als gids kunnen dienen, want die was de helft van de tijd onzichtbaar achter het groene, kruivende gewelf van de hoge bomen.

verder,see,voir pag. 4