Geen Oorlog
Op 15 januari beschoten Nederlandse oorlogschepen Indonesische motortorpedoboten en het gebulder van de marinekanonnen luidde het begin van een levensgevaarlijke toestand in, die nu al een half jaar duurt en tientallen doden heeft geëist, maar nog altijd niet bij zijn enige juiste naam genoemd wordt: Oorlog.
In de memoranda heet de situatie ,,gespannen" of ,,ernstig" en worden de Indonesische parachutisten ,,illegale grensoverschrijders" genoemd. De diplomaten met hun parelgrijze vesten en zwarte tassen spreken over ,,buiten gevecht gestelden", maar de jongens zijn dood. ,,Als mijn jongen levend terugkomt, dan heb ik geluk," zegt de moeder van een Brabantse soldaat, die in de buurt van Sorong achter een vierlingmitrailleur zit. ,,Ik kan me zó kwaad maken over die hoge pieten. Die oorlog is gekkenwerk en toch gaan ze ermee door. En dan die soldaten, die daar sneuvelen. Het zijn allemaal jonge knapen, schone, jonge mannekes van negentien, twintig jaar. Leo - ik wil niet dat u zijn achternaam noemt, dat zou hij niet goedvinden - stuurde ons van uit Willemstadt, waar hij op weg naar Nieuw-Guinea met de Zuiderkruis langs kwam, een lepeltje en een asbak. Maar ik heb ze weer in het pakpapier gestopt en zal ze zo bewaren tot hij terugkomt. Dat is een leuke verrassing voor hem... Als hij terugkomt..."
Ondertussen vecht Leo met- en voor de papoea's. Ver van zijn Brabantse huis verricht hij zijn dienst voor de toekomst van de mensen in dat warme, vochtige tropenrijk. Hij weet dat de grond, waarop hij met zijn zware soldatenlaarzen staat, elke dag opnieuw door een aantal eigen landgenoten weggegeven wordt en dat maakt zijn werk niet gemakkelijker. Hij weet ook dat de president van Indonesië bij herhaling heeft verklaard, dat de Nederlandse militaire macht op westelijk Nieuw-Guinea vernietigd moet worden en dat er vandaag of morgen een massale aanval verwacht kan worden. Hij weet het en zijn collega's weten het.
Maar Leo en zijn kameraden weten ook dat hun dagelijks zwoegen en patrouilleren, vechten en wachtlopen de onmiddellijke consequentie is van een dure belofte, die Nederlanders twaalf jaar geleden aan Papoea's hebben gedaan. Een edele,hoogstaande afspraak, waar beide volkeren met nadrukkelijke meerderheid achterstonden. Zij strijden voor de vrijheid van vrienden. En dat is altijd een belangrijke strijd.