Die ene dag. Treuriger kan het inderdaad niet. Op het moment dat Peter dodelijk gewond ineenzakt, is in Den Haag eigenlijk al besloten dat aan de overdracht van Nieuw-Guinea niet te ontkomen is. In een oud krantenknipsel van 15 augustus 1962 staat dan ook heel toepasselijk het met pasfoto verluchte ANP-bericht van Peters sneuvelen, naast een veel groter stuk, waarin wordt aangenomen dat het akkoord die avond om acht uur Nederlandse tijd in New York zal worden ondertekend.

Uiteindelijk is het acht voor half twaalf als de Nederlandse VN-delegatie via een handtekening definitief afstand doet van haar kolonie in de Pacific. Daarmee komt een eind aan een slepende politieke kwestie die in feite al begint bij de soevereinteitsoverdracht van het voormalig Nederlands-Indië in 1949. De nieuw republiek Indonesië maakte ook aanspraak op het vrijwel aan haar grenzende Nieuw-Guinea, maar Nederland kan haar kolonie nog buiten de overdracht houden, door toe te zeggen dat binnen een jaar definitief over de toekomst daarvan zal worden beslist.

Als een jaar later geen overeenstemming wordt bereikt, omdat Nederland zijn aanspraken op Nieuw-Guinea blijft handhaven, wordt de stemming over en weer steeds vijandiger. In augustus 1960 verbreekt Indonesië de diplomatieke banden en eind 1961 worden de eerste infiltraties gemeld. Een sleutelrol in deze hele kwestie speelt onze minister van buitenlandse zaken, Luns, die tot het bittere einde blijft volhouden dat in geval van een gewapend conflict ons land de steun van de Verenigde Staten zal krijgen. Hij zegt in het bezit te zijn van een tijdens een diner geschreven toezegging van zijn Amerikaanse collega Foster Dulles, maar weigert dat krabbeltje openbaar te maken. Als president Eisenhower in 1961 is opgevolgd door de jonge Kennedy, wordt het steeds duidelijker dat, als er al zo'n briefje bestaat, deze Amerikaanse regering zich daar in ieder geval niet aan gebonden acht. John F. schuift steeds meer op in de richting van Soekarno en zijn broer Robert brengt dat de Nederlandse regering bij zijn bezoek aan Den Haag begin 1962 overduidelijk aan haar verstand.

Het zijn dan ook deze Kennedy- broers die ons land '' dwingen'' om onder leiding van een Amerikaanse diplomaat onderhandelingen te beginnen met Indonesië. Onderhandelingen die op 15 augustus tot het beroemde akkoord leiden. Achttien Nederlandse militairen zijn dan inmiddels ver van huis verongelukt of gesneuveld.

Met trillende handen bladert de heer G.Mannie door het fotoalbum met foto's van de militaire begrafenis van zijn oudste zoon. Op een daarvan laten vier dienstplichtigen de kist aan touwen in het graf zakken, terwijl honderden omstanders strak voor zich uit staren. In het album ook de wat vergeelde brief, die de ouders vertelt wat er op die dramatische veertiende augustus is gebeurd.

zie verder pagina  3