,,Wij willen de regering vragen toe te staan, dat de gezinnen van
Nederlandse ambtenaren in Nieuw-Guinea reeds nu op staatskosten naar
het vaderland kunnen terugkeren. Wanneer die toestemming er nu al was,
zou de KLM iedere dag met volle vliegtuigen uit Biak kunnnen vertrekken."
Dit zei zaterdagmiddag mr. L.O.A.Moll, jurist in de rang van referendaris ter beschikking van de directeur Culturele Zaken op Nieuw-Guinea en vice voorzitter van de Chriselijke Werknemersvereniging Nieuw-Guinea.
Hij was toen juist op Schiphol aangekomen met mr. J.H.G.Boekraad, landrechter te Hollandia en voorzitter van de afdeling Nieuw-Guinea van de ARKA.
Pokerspel
Waarschijnlijk zal de huidige situatie rond Nieuw-Guinea meer onderwerp van gesprek zijn dan een algemene regeling op lange termijn. Enige malen zei de heer Moll, dat de 'Nederlanders op Nieuw-Guinea zich inzet voelen van een pokerspel.'
De heer Boekraad gaf een korte schets van de situatie in Hollandia, waar beide heren vrijdag vertrokken: 'Er is een dagelijkse nervositeit. De mensen leven dag in dag uit onder de door Indonesië opgevoerde spanning. De mensen luisteren de gehele dag naar alle mogelijke zenders. Hollandia is bovendien een gemeenschap vol geruchten. Ieder is ervan overtuigd, dat er een verandering op korte termijn op til is. De autochtone bevolking is zich de laatste tijd bovendien meer bewust geworden van mogelijke zelfstandigheid.'
't Was beloofd
De heer Moll voegde eraan toe: 'De Nederlandse regering heeft de papoea's al jarenlang zelfstandigheid beloofd. Ze willen weten waar ze aan toe zijn.'
( De heer Boekraad had er o.a aan herinnerd dat de goedkeuring van de Nerlandse regering aan een aantal acties van het Nationaal Comité - een eigen vlag, een eigen volkslied - de situatie voor de autochtone bevolking nog ingewikkelder had gemaakt).
'In een oorlogstoestand zal het moeilijk zijn de ambtenarengezinnen nog te evacueren, aldus de heer Moll. We kunnen alleen maar door de lucht naar Australisch Nieuw-Guinea en daar zijn twee oude Dakota's voor. Over zee hebben we alleen maar een mogelijkheid met een paar KPM-vrachtschepen.'
Kwalijke zaak
De heer Boekraad zei: 'De autochtone bevolking ziet dat er iets aan het veranderen is. Ze vindt het jammer dat we weggaan en acht het een kwalijke zaak, dat Nederlandse hulp lijkt af te nemen.
Daarom hopen we in de besprekingen met de regeing resultaten te bereiken, waardoor het ons mogelijk wordt geaakt ons werk, dat een ontwikkelingsprogramma op lange termijn is, voort te zetten.
In het vliegtuig, waarmee de heren Moll en Boekraad op Schiphol arriveerden, zaten in totaal 123 passagiers ( o.a 31 kinderen en negen babies)
Zeker de helft van dit totaal was volgens een verklaring van de heer Moll, in verband met de huidige situatie voortijdig uit Nieuw-Guinea vertrokken met de bedoeling zich weer blijvend in Nederland te vestigen.